Ben jij een nachtbraker of ochtendmens? Een uitslaper of een middagdutter? En word jij altijd fris wakker, of ben je niet vooruit te branden? Mensen verschillen in hun slaapbehoefte en slaapritme. En één op de 5 Nederlanders slaapt weleens slecht. Word jij ’s ochtends moe wakker? Misschien heb je dan niet te kort, maar te lang geslapen! Een paar feitjes over uitrusten op een rij.
Slaapcyclus
Een slaapcyclus bestaat uit vijf fasen:
- NREM1, 1-3 minuten: de overgang tussen waken en slapen.
- NREM2, 42-54 minuten: het begin van de echte, maar lichte slaap.
- NREM3, 3-8 minuten: de overgangsfase naar diepe slaap.
- NREM4, 15-18 minuten: de fase van de echte diepe slaap.
- REM-slaap, 18-24 minuten: de “droomfase”
Na elke REM-slaap word je (vaak onbewust) even wakker en begint de hele slaapcyclus weer van vooraf aan.
Slaapfasen en uitrusten
In tegenstelling tot wat veel mensen denken is de REM- of droomslaap niet de belangrijkste fase om uitgerust wakker te worden. Het is een fase met snelle oogbewegingen en grote hersenactiviteit door dromen, verwerken van informatie en “opruimen” van het geheugen. Spieren zijn ontspannen, maar de ademhaling en hartslag zijn onregelmatig en de bloeddruk gaat omhoog. Je lijf en geest zijn actief bezig en deze fase kost dan ook energie. Belangrijker voor een goede nachtrust is de NREM4. In deze fase is je lijf totaal ontspannen en zijn je ademhaling en hartritme zijn op hun laagst. Deze fase zorgt voor fysiek herstel: het uitrusten.
Naarmate je meer slaapcycli doorgaat, duurt de NREM4 slaap steeds korter en de REM-slaap langer. Daarom heb je je levendigste dromen wanneer je uitslaapt in het weekend. Voor het uitrusten is het dus belangrijk om op tijd wakker te worden!
Ook overdag ontspannen
Hoeveel slaap je nodig hebt, verschilt van mens tot mens. Niet iedereen heeft het nodig om 8 uur te slapen per nacht. Of je genoeg slaapt kun je eigenlijk het beste bepalen aan de hand van hoe je je overdag voelt. Met 4 tot 5 uur slapen heb je de belangrijkste slaap behaald en heb je de basis voor je geestelijke en fysiek herstel gelegd.
Maar met alleen ’s nachts rusten raak je nog niet per se uitgerust. Mensen die slecht slapen, hebben overdag en ’s nachts een hogere hersenactiviteit. Wil je beter slapen, zorg dan overdag ook dat je genoeg rustmomenten pakt en dat je voor het slapen echt een tijdje niets geestelijk inspannends meer doet.
Meer weten?
Lees Slapeloosheid van Ingrid Verbeek. Je krijgt er een DVD met ontspanningsoefeningen bij.